Studium przypadku systemu LOTO
System włącz/wyłącz („lockout/tagout”) jest przeznaczony do stosowania w ramach prac naprawczych, konserwatorskich, inspekcyjnych czy innych podobnych prac serwisowych. Służy on takiemu zabezpieczeniu maszyn o napędzie innym niż ręczny, instalacji, sieci aby zminimalizować, zniwelować możliwość ich użytkowania podczas prac serwisowych.
Działanie systemu w ogólności polega na prawidłowym zablokowaniu dostępu do systemu sterowania tych maszyn, instalacji, sieci na których dokonuje się prac serwisowych. Dzięki zastosowaniu go prawidłowo, można skutecznie zabezpieczyć przedsiębiorstwo przed katastrofą, a pracowników przed wypadkami przy pracy.
Najczęściej firmy serwisujące posiadają wdrożony u siebie system LOTO. Funkcjonowanie systemu jest zazwyczaj określone w formie procedury lub instrukcji. Aby zapewnić sprawne wykorzystanie systemu, konieczne jest nie tylko wprowadzenie go i zapoznanie z tym systemem pracowników, lecz również ich przeszkolenie.
Studium przypadku - wypadek przy pracy, podczas prac serwisowych suwnicy
Pracownik z firmy zewnętrznej, serwisujący suwnicę na hali produkcyjnej, rozpoczął naprawę maszyny od wejścia na przestrzeń serwisową suwnicy, 10 m nad ziemią, o godzinie 7 rano. Przestrzeń ta składała się z kratek Vema oraz obarierowań. Podczas normalnego korzystania z maszyny, suwnica przesuwała się po szynach. Szyny te były tak umiejscowione, że znajdowały się w zasięgu ręki osoby, która pracowała w przestrzeni serwisowej. Prace konserwatorskie, około godziny 10, prowadzone były przez serwisanta pomiędzy szynami suwnicy (przy ich końcu), przy ścianie hali. Pracownik dokonywał czyszczenia szyn i sprawdzenia ich mocowania. W tym samym czasie pracownicy właściciela suwnicy wrócili z przerwy na hale produkcyjną. Konieczne było przeniesienie przedmiotu z leżni o wadze około 1,5 tony z jednego końca hali na drugi. Suwnicowy wziął pilot od suwnicy i przejechał nią na skraj hali, miażdżąc przy tym śmiertelnie znajdującego się tam serwisanta.
Główną przyczyną wypadku było nieoznaczenie prac serwisowych, niewyłączenie maszyny z użytku lub uniemożliwienie uruchomienia suwnicy pilotem sterującym.
Czy można było uniknąć wypadku? Zdecydowanie tak. Wystarczyłoby prawidłowo oznakować miejsce prac serwisowych i uniemożliwić dostęp i użytkowanie pilota sterującego suwnicą. Właśnie takie jest zastosowanie systemu LOTO, aby to co jest serwisowane, nie stwarzało zagrożenia.
Sposoby stosowania systemu
Podstawowym stosowaniem systemu jest system kłódek i tabliczek ostrzegawczych. Na czym polega jego stosowanie?
Kłódki mają najczęściej oznaczenia numeryczne. Zakłada się je na mechanizmie uruchamiającym maszynę, instalacje, sieć tak aby nie dało się ich uruchomić podczas serwisu.
Pracownik serwisujący przy współpracy z właścicielem naprawianych elementów, zabezpiecza odpowiednio miejsce prac serwisowych. Poza możliwością wykorzystania kłódek, można skorzystać ze skrzynek zabezpieczających lub innych systemów blokujących. Warto także pomyśleć o systemie magazynowania kłódek i ich kluczy. Oznaczenia - czyli wywieszki z napisem „maszyna wyłączona z użytku”, „nieupoważnionym wstęp wzbroniony”, „zakaz włączania- prace serwisowe” lub podobne. Warto także zapewnić sprzęt do wyznaczenia strefy prac, np. biało-czerwoną taśmę czy koraliki.
LOTO na instalacjach
Instalacje często są wypełnione gazem technicznym, zdarza się, że jest to gaz łatwopalny. Instalacje często mają na całej swojej długości zawory, dzięki którym można odciąć ich określoną część. Wtedy system LOTO stosuje się na zaworach. Po zamknięciu zaworu, zabezpiecza się go przed możliwością jego otwarcia- kłódką. W zależności od praktyki można doczepić przy kłódce dodatkowe informacje, np. o lokalizacji klucza.
Nie tylko zamknięcie zaworów jest kluczowe. Bardzo ważne jest, aby przed dokonaniem prac na instalacji, wcześniej opróżnić je z normalnie płynącego w nim medium np. gazu ziemnego. Jeśli nie dokona się tej czynności, to możliwe jest zainicjowanie wybuchu np. poprzez iskry powstające przy żłobkowaniu na spoinach, występujących na łączeniach instalacji.
Propozycja zastosowania systemu LOTO w omawianym wypadku przy pracy
Dla przykładu, aby zapobiec zmiażdżeniu pracownika serwisującego suwnicę, wystarczyłoby zabezpieczenie pilota poprzez zamknięcie go w skrzynce zamykanej na klucz lub kłódkę (jeśli jest to pilot do obsługi zdalnej) lub zastosowanie fizycznej blokady na pilocie (jeśli jest to pilot na kablu podłączony do suwnicy).
Dobre praktyki
Ważne jest aby wymagać stosowania systemu LOTO od serwisantów. Jeśli oni sami nie posiadają takiego systemu, można zaoferować im zastosowanie własnej procedury. Funkcja LOTO polega głównie na blokowaniu urządzeń sterujących i regulujących oraz informowaniu poprzez oznaczenia. Dodatkowo należy pamiętać o dodatkowych zabezpieczeniach, np. wyznaczenie stref prac, aby osoby postronne nie ucierpiały.
Konkretne rozwiązania z zakresu systemu LOTO znajdują się TUTAJ. Zapraszamy także do kontaktu z nami - napisz do nas na adres info@topserw.pl.
Zachęcam do kontaktu!
